Een zeer betrouwbare, stille man
Toon van Steen was, net als Herman Parlevliet, met de Marechausseetroepen in Engeland gekomen, met vier anderen van de brigade Bergen op Zoom.
Zijn vader werkte als landbouwer of steenkruier. Toon was de jongste van negen kinderen. Na de lagere school in Persingen was hij gaan werken in een steenfabriek bij Ubbergen. Hij werkte met ‘light locomotives’, staat in zijn dossier van SOE. Hij was daarom erg geïnteresseerd in de sloop van treinen. Zijn militaire dienst had Van Steen in 1932-1933 vervuld bij het 4e regiment huzaren, in Deventer en Breda. Daarna had hij zich gemeld bij de (bereden) Marechaussee. Na de opleiding in Apeldoorn werd hij geplaatst in Sprundel en daarna in Bergen op Zoom.
SOE maakte aantekening van zijn hobby’s: paardrijden en veldsporten. Hij had een diploma van het Nederlandsch Olympisch Comité, dat was een vaardigheidsmedaille voor meerdere proeven.
Van Steen begon in juni met zijn SOE-opleiding, tegelijk met Parlevliet. Bij SOE wisten ze niet zo goed wat ze met Van Steen aan moesten: ‘A quiet man. Not outstandingly good in any subject. Very slow but thorough and reliable. Difficult to classify.’
Een maand later vond luitenant-kolonel Thomas Thornton, commandant van Special Training School Brockhall: ‘He has worked hard with good spirit.’ Ook majoor Ralph Greg merkte op dat Van Steen tijdens de paramilitaire opleiding in Rhubana Lodge in Schotland vooruitgang had gemaakt: ‘Has made steady progress. Quiet and rather slow. Not a leader but thoroughly reliable.’
Eind mei 1942 werd hij met Parlevliet boven Nederland gedropt voor operatie Beetroot. Hun opdracht hield in:
Onderzoeken of een zeeroute mogelijk was voor het afzetten of ophalen van agenten – daarin zouden Jan Molenaar en Leo Andringa assisteren
Plannen voorbereiden voor sabotage aan de spoorwegen, in afwachting van een teken vanuit Londen
Sabotage in het algemeen uitvoeren
Ze kwamen niet aan hun missie toe.
Begin maart 1942 waren SOE-agenten Huub Lauwers en Thijs Taconis gearresteerd. Dit was het begin van de volledige infiltratie door de Duitsers van SOE’s operaties in Nederland, die duurde tot 1944. Omdat SOE de komst van nieuwe agenten aankondigde over geïnfiltreerde communicatielijnen, vielen zij bij aankomst direct in Duitse handen.
Zo werden ook Van Steen en Parlevliet bij aankomst in Nederland direct door de Duitsers gearresteerd. Ze werden, zoals alle andere agenten, in Haaren geïnterneerd. Nadat enkele agenten uit Haaren waren ontsnapt, werden vrijwel alle anderen eerst naar de gevangenis in Assen, vervolgens in 1944 naar Rawicz getransporteerd. De meesten agenten werden daarna naar concentratiekamp Mauthausen overgebracht.
Van Steen was verloofd met J. Verpaalen. Zij informeerde eind 1945 bij de Nederlandse inlichtingendienst, omdat ze had gehoord dat Van Steen begin 1944 in Rawicz gezien was. Wat er precies met hem gebeurd is, blijft onduidelijk. Zijn overlijdensdatum is vastgesteld op 31 december 1944 in de omgeving van Mauthausen.
Comments